Als er één modewoord is in de wereld van eten en drinken dan is het ‘vegan’ wel. In de Randstad schieten vegan (of wel plantaardige) restaurants als paddenstoelen uit de grond. En daarmee is er ook een groeiende vraag naar vegan-wijnen.
Vegan-wijnen op de kaart
In de wijnwereld kom je het woord vegan dan ook steeds vaker tegen. In Groot-Brittannië, dat qua dranktrends vaak een aantal jaar op Nederland vooruit loopt, is het veganistische wijnaanbod in de supermarkt aan het begin van dit jaar (‘Veganuary’!) flink opgevoerd.
Marks & Spencer voert met meer dan 380 vegan-friendly wijnen de lijst aan, maar ook ketens als Coop (bijna 100 in het assortiment) en Aldi verkopen vegan-wijnen. De vraag naar vegan-wijnen is hier inmiddels ook op gang gekomen, in het supermarktkanaal en in de horeca, en de verwachting is dat dit – ook buiten de Randstad – alleen maar zal toenemen. Zeker op horeca-locaties waar groenten de menukaart domineren.
Maar wat zijn vegan-wijnen eigenlijk? En hoe weet je nou of je een vegan-exemplaar te pakken hebt?
Wijn = druiven = fruit = vegan, toch?
Zo op het eerste gezicht is het een logische gedachte. Wijn wordt gemaakt van druiven, hoe plantaardig wil je het hebben?! Maar hoewel druiven weliswaar zuiver plantaardig zijn, kan er bij het maken van wijn gebruik worden gemaakt van dierlijke producten. En dat gebeurt tijdens het proces van het klaren (simpel gesteld: helder maken) van de wijn. Wijn die net gegist is, is namelijk nog troebel.
Vislijm, eiwit en gelatine
Voordat wijnen gebotteld worden, worden ze daarom eerst geklaard en meestal gefilterd. Klaren doet de wijn in principe uit zichzelf; de vaste deeltjes zakken naar beneden. Maar een wijnmaker kan de wijn ook een handje helpen, door in het laatste proces van het wijnmaken een klaringsmiddel aan de wijn toe te voegen om de vertroebelende deeltjes, zoals gistrestanten en pitdeeltjes, sneller te laten zakken. En vaak zijn deze klaringsmiddelen dierlijke producten, zoals vislijm (ook wel isinglass genoemd, gemaakt van zwemblazen van vissen), caseïne (een dierlijk eiwit dat in melk voorkomt), gelatine (gemaakt van huid, botten en kraakbeen van zoogdieren) of eiwit van kippeneieren.
Vogelgriep-paniek
En zo kon het dat de vogelgriepuitbraak in New South Wales (Australië) van een aantal jaar geleden een onverwacht tekort veroorzaakte: eiwitten voor het klaren van wijn! Al deze hulpstoffen hebben namelijk het vermogen om de vaste deeltjes die in de wijn rondzweven aan zich te binden. Het geheel zakt dan sneller naar de bodem waarna de wijn van zijn bezinksel kan worden verlost. Daarna worden de meeste wijnen gefilterd om de laatste restjes eruit te halen. De meeste wijnen, want sommige wijnmakers filteren hun wijnen bewust niet; zij zijn van mening dat die achtergebleven deeltjes smaak toevoegen aan de wijn.
Vegan alternatieven
Veganisten, en dat geldt ook voor sommige vegetariërs, moeten niets hebben van dierlijke klaringsmiddelen. Want hoewel deze stoffen alleen iets uit de wijn halen, niks toevoegen en ook de smaak van de wijn niet beïnvloeden, zijn ze wél met de wijn in aanraking geweest gedurende het productieproces. Gelukkig zijn er ook alternatieve middelen zoals silicagel, bentoniet (een kleisoort) en plantaardige ingrediënten voor het klaren van wijn, zoals aardappel-proteïne verkregen uit aardappelzetmeel. Wijnen die geklaard zijn met dergelijke hulpstoffen zijn dus vegan.
Keurmerk? Niet altijd!
Wijnproducenten zijn niet verplicht het gebruikte klaringsmiddel, dierlijk of niet, te vermelden op het etiket. Sommige wijnen die zonder dierlijke hulpstoffen zijn geklaard dragen een prominent vegan-keurmerk, zoals het logo met zonnebloem voor gecontroleerd veganistische producten. Ook kun je het V-label tegenkomen. Maar aan zo’n certificering gaat een hoop geregel en papierwerk vooraf. Of een wijn vegan is, of juist niet, vind je dus niet altijd terug. Veel vaker zul je vegan-wijnen treffen zónder een dergelijk keurmerk, omdat het voor wijnboeren een extra (en kostbare) stap is om wijn te laten certificeren.
Enne.. hoe zit het dan met bio-wijnen enzo?
Goeie vraag! Een wijn is dus geschikt voor veganisten wanneer deze niet geklaard is met dierlijke hulpstoffen, of wanneer deze helemaal niet geklaard is, zoals bij vin nature-wijnen. Dit zijn wijnen waaraan tijdens het wijnmaakproces niets is toegevoegd of verwijderd én geen interventies hebben plaatsgevonden. Het is wijn in z’n puurste vorm, zonder allerhande chemische toevoegingen, manipulaties, zonder fabrieksgisten, zonder de wijn te filteren of te klaren. Vegan dus!
Biologisch (of organic) geproduceerde wijnen
Deze kúnnen vegan zijn, maar het hoéft niet. Biologische wijnen mogen namelijk ook geklaard worden met dierlijke hulpstoffen. Onder biologische wijn zijn er ook heel wat verschillen. Per land is er verschillende regelgeving – er is geen standaard die wereldwijd wordt gehanteerd.
Biodynamische wijn ten slotte is een lastige. Want hoewel deze wijn zonder dierlijke hulpmiddelen of helemaal niet geklaard kan zijn, gebruiken biodynamische boeren wél dierlijke preparaten in hun wijngaard. Zoals preparaat 500, koeienmest die aardstraling opvangt terwijl het een winter in een koeienhoorn in de grond verblijft. Het hangt er dan dus vanaf hoe strikt je als vegan in de leer bent.
FAST FACTS
> Vegan is geen trend meer, maar een blijvende, en steeds groter groeiende lifestyle.
> Veel wijnen zijn niet vegan, want geklaard met dierlijke hulpstoffen als gelatine.
> Door de groeiende vraag naar vegan-wijnen zijn er steeds meer producenten die alternatieve klaringsmiddelen gebruiken als bentoniet. Deze wijnen zijn dus wel vegan.
> Sommige van deze wijnen dragen een keurmerk waaraan je ze kunt herkennen.
> Vin nature-wijnen zijn sowieso vegan, bio(dynamische)-wijnen zijn niet perse vegan.
> Bij onduidelijkheid of een wijn vegan is of niet: check de producent.
> Barnivore en vegan.ricksmind.com zijn handige websites met veganistische wijnen en waar deze, indien bekend, te koop zijn.
Comments are closed.