Châteauneuf-du-Pape is een verdomd intrigerende wijn. Charismatisch, krachtig en elegant, net als Johan Cruyff. Een wijn die soms wel uit 14 (ha, zijn rugnummer!) verschillende druiven bestaat. 14! En dan is er ook nog die associatie met drop (vond hij lekker). Maar er is veel meer aan de hand met Châteauneuf-du-Pape, namelijk dit:
Rode rakker uit de Rhône
Châteauneuf-du-Pape is een Rhônewijn. Meer specifiek: een wijn uit de Zuidelijke Rhône, rondom het dorpje Châteauneuf-du-Pape. Nog specifieker: de top uit de zuidelijke Rhône. Er wordt trouwens ook wit gemaakt in Châteauneuf-du-Pape, maar dat is maar heel weinig (zo’n 7%), dus daar ga ik het nu niet over hebben. Want als mensen het hebben over Châteauneuf-du-Pape, bedoelen ze 93% van de keren rode wijn.
Een Pauselijke naam
De naam Châteauneuf-du-Pape stamt uit de veertiende eeuw, als paus Clemens het pauselijke hof wegens een interne strijd van Rome naar Avignon verplaatst. Zijn opvolger Johannes XXII laat in de buurt een zomerverblijf bouwen, het ‘nieuwe kasteel van de paus’ (precies, de letterlijke vertaling van Châteauneuf-du-Pape). Hier laat hij binnen de kasteelmuren wijnstokken aanplanten waarvan de eerste ‘vin des papes’ wordt gemaakt.
Miswijn
De eigen wijn werd vooral als miswijn gebruikt en kreeg pas tegen 1900 zijn wereldfaam. De pauselijke wijngaarden zijn nog steeds in gebruik. Van het kasteel rest alleen nog een ruïne, nadat de Duitsers het tijdens de oorlog als munitiedepot hadden gebruikt en het in 1944 opbliezen.
Feelin’ hot, hot, hot
Een deel van Châteauneuf-du-Pape is bedekt met ‘galets roulés’, ronde kiezels die de kleibodem bedekken. Deze stenen vangen overdag de zon op – en niet zo’n beetje ook, want oh boy, wat wordt het hier warm met zo’n 2800 zonuren per jaar! – en geven haar warmte ’s nachts af aan de wijnstokken waardoor de druiven snel rijpen.
De wijn van 14 druiven
Châteauneuf-du-Pape is een wijn die is gemaakt van verschillende druivenrassen. Op zich is dat niet heel bijzonder, veel van de grote klassieke wijnen worden gemaakt door verschillende druiven te mengen. Denk alleen al aan Bordeaux en de zogenaamde Bordeauxblend. Dit klassieke recept van cabernet sauvignon en merlot, vaak aangevuld met cabernet franc en een beetje petit verdot is geliefd onder wijnmakers wereldwijd.
Blenden tot kunst verheven
Minstens zo dol op blenden zijn ze in de Champagne en in Jerez (waar sherry wordt gemaakt). Bij een Champagne zonder jaargang (de Brut) worden de beste druiven uit de beste wijngaarden uit een hele reeks jaargangen bij elkaar geblend. In Jerez gaan ze nog een stapje verder: hun solera systeem levert een soort continue-blend van soms wel tachtig verschillende jaargangen! (Hoe dat precies zit lees je hier).
Ik dwaal af.. Terug naar Châteauneuf-du-Pape
Daar zijn maar liefst 14 druivenrassen toegestaan in de blend, rode én witte druiven, en ja: dat is indrukwekkend veel. Toch bestaat het merendeel van de blend uit drie druiven: grenache, syrah en mourvèdre. Door kenners en/of vervelende wijnsobs simpelweg aangeduid als ‘GSM-blend’. Dat doen ze dan om jou te imponeren, maar daar trap je van af nu dus niet meer in.
Lekker triootje
Grenache en syrah doen er het meest toe, gevolgd door mourvèdre. Dit lekkere triootje vult elkaar naadloos aan: grenache is de koning: krachtig, sappig en smaakvol. Maar ook koningen komen met gebreken, in dit geval een dunne, nauwelijks pigment bevattende schil. Vandaar dat de donkerdere, zon aanbiddende mourvèdre en de fruitiger, gepeperde en krachtige syrah samen worden gemengd.
Hoe ouder, hoe beter
Syrah geeft de wijn structuur en de kracht om goed te kunnen ouderen. Sterker: Châteauneuf-du-Pape’s zijn geen wijnen om jong te drinken. Beter laat je ze even liggen – waarbij tien jaar zo ongeveer het gemiddelde is en twintig jaar ook niet ongehoord. Zorg dus dat je een wat ouder exemplaar te pakken krijgt, zodat je niet jaren hoeft te wachten.
2014 nu al heerlijk
Dit gezegd hebbende: onlangs had ik een verticale proeverij, dat wil zeggen meerdere jaargangen van eenzelfde wijn, van Clos des Papes, waarvan de 2014 nu al heerlijk was. Eerder elegant dan krachtig, als Johan Cruyff die soepeltjes en verfijnd het veld over dribbelt. ‘Ja, maar mettertijd wordt dit nóg mooier’, zullen critici zeggen. Zal best, maar je kunt er nu dus al een heerlijke avond mee beleven, dus why wait.
Clos des Papes
Clos des Papes
Clos des Papes is overigens een van de meest bejubelde Châteauneuf-du-Pape-producenten. En lekker overzichtelijk: ze maken maar twee wijnen: Châteauneuf-du-Pape Rouge en Châteauneuf-du-Pape Blanc. In hun Châteauneuf-du-Pape Rouge speelt grenache (bijna altijd 55%) de hoofdrol, samen met mourvèdre (30%) en syrah (10%), aangevuld met een blend van muscardin, counoise en vaccarèse (5%). Schaam je vooral niet als je nog nooit van deze druiven gehoord hebt. Ze zijn onbekend en hun aandeel in de blend is gering.
Van elegant tot bom
De wijn rijpt 12 maanden in eikenhouten vaten van verschillende formaten en toastings (hoe zwaarder de toasting, des te heftiger is het effect in de wijn terug te proeven). En dat recept levert, afhankelijk van het jaar, heel andere wijnen op. Een warm jaar zorgt voor enorm rijke en rijpe wijnen. En zo kan het zijn dat de 2014 elegantie en finesse bezit, en de 2016 een beuker van een concentratiebom is. Zelfde wijn twee jaar later. Amazing!
Over het algemeen kun je dit verwachten
Châteauneufs zijn vaak vlezige wijnen, barstensvol rood en zwart fruit (kersen, bramen) en behoorlijke tannines die de wijn ruggengraat geven. Die rijpheid en concentratie levert ook een flink alcoholpercentage op (tussen de 13% en 15% is heel normaal). Goedkoop zijn ze allerminst. Een combinatie van reputatie, beperkt aanbod en een aantal dure wijnmaaktechnieken (zoals plukken met de hand) betekent dat een Châteauneuf-du-Pape altijd meer dan een paar tientjes kost.
Beestachtig lekker
Los van onze eigen Johan geven ook de Beastie Boys Châteauneuf-du-Pape nog wat extra coolnessmee. Ze bezongen de wijn in hun hit ‘Body Movin’:
The sound of the music makin’ you insane / You can’t explain to people this type of mind frame / Like a bottle of Châteauneuf-du-Pape / I’m fine like wine when I start to rap
Proef het zelf
Denk je nu ‘goh, zo’n Châteauneuf-du-Pape zou ik ook wel eens willen drinken? Ga dan meteen voor een Clos des Papes, zou ik zeggen. De Châteauneuf-du-Pape Rouge 2015 kost €75 (sorry). Iets goedkoper dan een voetbal-kaartje en je kunt ‘m hier bestellen. Eet er iets kruidigs bij, pasta met salie, peper en paddenstoelen bijvoorbeeld. Het wordt een dolce vita van jewelste. Of combineer zo’n highbrow wijn met een hamburger. Je zult versteld staan van de zalige combinatie!
Ik denk dat je Amarone ook lekker vindt. De druifjes voor deze wijn groeien nabij Verona, de stad van liefjes Romeo en Julia. Geen toeval dus dat Amarone een wijn is om verliefd op te worden. Klik en go om er meer over te lezen.
Meer drink, eet en reistips? Volg me gerust!
Comments are closed.